Nationale Inventaris Immaterieel Cultureel Erfgoed
Markesteen
Om fijn te werken en te wonen in het prachtige Drentse landschap doen boeren van oudsher veel ‘vrijwilligerswerk’. Een zo’n netwerk van grondeigenaren zijn de Drentse Boermarken.
Boermarken zijn een eeuwenoud collectief van boeren en grondgebruikers in of rond een dorp, een club waar noaberschap hoog in het vaandel staat. In de Middeleeuwen was de grond van niemand en iedereen. Daar waar de velden elkaar raakten, groeide de noodzaak om grenzen te bepalen. Niet overal liggen logische natuurlijke grenzen en werden er Markestenen gebruikt als markering.
Sinds een aantal jaar mag ik deelnemen in het bestuur van de Vereniging Drentse Boermarken. Een bijdrage leveren aan dit soort netwerken hoort ook bij ons beroep. Vanuit de Boermarken zijn er projecten die gezamenlijk worden opgepakt, soms in specifieke gebieden, soms in heel Drenthe. Een project wat we in Drenthe oppakken is een project met Markestenen. De afgelopen tijd zijn er een aantal stenen gemarkeerd, bijvoorbeeld bij het Provinciehuis in Assen, op de grens tussen Zwiggelte, Hooghalen en tussen Zwinderen, Geesbrug. Achter iedere Markesteen, een eigen verhaal met een rijke historie. Markegenoten die, ook vandaag de dag, met elkaar machines hebben, beheer van stukken natuur of grond doen, verhuur van een ijsbaan, een paasvuur, wildbeheer. Het lijkt allemaal zo gewoon, maar is bijzonder.
Afgelopen week mocht ik samen met de voorzitter bij de Rabobank in Assen komen. Wij mochten een cheque in ontvangst nemen voor het markeren van Markestenen in het gebied Assen - Noord-Drenthe. Bij ontvangst, mochten we kort vertellen over de Boermarken. Hoe zit het nu met die Boermarken? Is het een coöperatie, een stichting? Nee, een Boermarke is een Boermarke. Ze valt voor de Kamer van Koophandel onder een overige rechtspersoon en daar ook als Boermarke benoemd. Bijzonder he? Ik zie wenkbrauwen optrekken en schiet in de lach. Ja, wat voor ons heel normaal is, is niet voor iedereen bekend. Juist daarom zien wij een grote waarde van gemarkeerde Markestenen in ons Drentse landschap.
Er zijn prachtige verhalen vanuit het verleden, die horen bij Drenthe en die we willen blijven vertellen. Met zichtbare plaatsen, wordt de rijke historie maar ook de levendigheid gedeeld met iedereen. Neem eens de tijd om, bijvoorbeeld tijdens een fietsrit door het prachtige Drentse landschap, de informatie te lezen bij een Markesteen.
Column geschreven door: Geke Enting