Nationale Inventaris Immaterieel Cultureel Erfgoed

Verhalen

Het Drentse Boerhoorn, het eerste mobieltje

Zoals bekend is het Drentse boerhoorn (klemtoon op de tweede lettergreep) vanouds een koehoorn. 

Tegenwoordig wordt het boerhoorn ook gemaakt van koper in een gebogen vorm. Dat men bij het vervaardigen van deze koperen hoorn voor deze vorm kiest heeft twee redenen. De vorm is afgeleid van de runderhoorn en daarnaast is het woord ‘hoorn’ Oudnederlands voor ‘hoek’. 

De Volmacht van de Boermarke blies op deze koehoorn om de boeren op te roepen tot bijvoorbeeld een vergadering of een start van vooraf afgesproken werkzaamheden als daar zijn:

  • Het inzaaien van het korenzaad op de Esch in het voorjaar. Alle boeren hetzelfde koren. (De Esch was vroeger immers ‘gemeenschappelijk’, Ieder zijn eigen stukje grond.)
  • Het oogsten op de Esch in de nazomer.
  • ‘Naoberschöp’ (nabuurschap) bij problemen als ziekte en sterfgevallen.
  • Sneeuwruimen in de winter.
  • Het ‘slichten’ (slechten) van de zandwegen.
  • Het opschonen van sloten.
  • Etc. etc.

De allereerste Boerschappen waren dermate klein dat iedereen het geluid van het boerhoorn kon waarnemen. Was de Boerschap groter dan werd er vanuit verschillende posities geblazen. Hoe het ook zij, het signaal werd door iedere boer waargenomen en dan wist hij wat hem te doen stond. Dit betekent in feite dat de Drentse boer de uitvinder is van het mobieltje, Immers, een huidig mobieltje heeft twee kerneigenschappen:

  1. Het apparaat is mobiel. Je steekt het makkelijk in je zak of tas. En dat kon (kan) de Drentse boer ook met zijn boerhoorn!
  2. Als je het mobieltje gebruikt dan kun je de hele wereld bereiken. En ook dat kon (kan) de Drentse boer ook met het boerhoorn! 

Daarnaast heeft de Drentse boer, als eerste, ook nog een zeer belangrijke bestuursvorm ingesteld. Werden de boeren met het boerhoorn bijeengeroepen voor een vergadering dan was er extra werk te doen voor allen. De verdeling van die werkzaamheden gebeurde een paar honderd jaar geleden in Drenthe bij meerderheid van stemmen.